تاریخچه
انسان اولیه معلوم نیست چگونه و از کجا سنگ آهن را کشف ، ذوب و فلز آهن را بدست آورده است. اما از شواهد امر پیداست که از 2400 سال پیش و شاید هم بیشتر ، انسانهای اولیه آهن را شناخته اند. بنظر میرسد ابتدا شهابهای ثابت آسمانی که حاوی آهن و نیکل است، مورد استفاده انسانهای اولیه قرار گرفته باشد و اطلاق سنگ و فلز آسمانی به آهن توسط انسانهای اولیه موید همین امر است. بعدها سنگ آهن شناخته شد.
کوره بلند:
در کوره بلند ، عمل احیا ، بین دو ستون که در دو جهت مخالف یکدیگر در حرکتاند، صورت میگیرد. ستون گازهای متصاعده و ستون بار کوره. بتدریج که مواد اولیه از بالای کوره بارگیری پایین میآید گرم و احیا میشود، بطوریکه ، موقعیکه به منطقه شکم کوره میرسد، سنگهای آهن احیا شده و یک قسمت از سرباره تشکیل شده، به حالت مذاب در میآید.
احیا سنگ آهن توسط اکسیدکربن ، در دمای 200 درجه سانتیگراد شروع و با افزایش درجه حرارت ، عمل احیا تسریع میگردد. مراحل احیا شدن Fe2O3بترتیب زیر است:
Fe2O3→Fe3O4→FeO→Fe
و فعل و انفعالات مربوط بقرار زیر است:
3Fe2O3+CO↔2Fe3O4+CO2
Fe3O4+CO↔3FeO+CO2
Fe+CO↔Fe+CO2
هوا جهت احتراق کک از لولههای دم که در بالای بوته قرار دارد، وارد کوره میگردد. بمجرد تماس کک و هوا ، احتراق صورت گرفته و اکسیدکربن بدست میآید:
گرما+ C+O2→CO2+C→2CO
هیدروژن ، از تجزیه بخار آب موجود در هوای دم بر اثر کک طبق فرمول زیر حاصل میشود:
C+H2O→CO+H2
ازت موجود در گاز کوره ، عملا غیر فعال بوده و فقط به مقدار کمی با کربن داغ ترکیب و تولید گاز سیانوژن میکند:
C+N→CN
گاز ازت با هیدروژن نیز ترکیب شده تولید آمونیاک میکند:
2N+3H2→2NH3
مواد مذاب حاصل شامل آهن خام و سرباره میباشند که به سمت بوته کوره که قسمت تحتانی استوانه است جاری میشوند و بعلت وزن مخصوص متفاوت آهن و سرباره این دو از یکدیگر جدا میشوند و آهن توسط شیر تخلیه تحتانی و سرباره توسط شیر تخلیه فوقانی از انتهای کوره بلند تخلیه میشوند.
مقداری از گوگرد ، فسفر ، منگنز و سیلیس موجود در سنگ معدنی که بصورت اکسید و ناخالصی بودهاند، به همراه آهن از کوره خارج میشوند. بدین ترتیب ، فرایند تولید آهن خام و فلز کوره بلند از "ذوب آهن" اصطلاح میکنیم که 90 درصد آهن خام تولید شده، شامل آهن (Fe) و بقیه عناصری از قبیل C , P , Mn, Si میباشد.
.